Obraz samego siebie u osób z niepełnosprawnością intelektualną

Obraz samego siebie może być jedynie mniej lub bardziej zbliżony do rzeczywistego wizerunku własnej osoby, ale nigdy jej wiernie nie przedstawi. Można, więc twierdzić, iż jest to raczej wyobrażenie, jakie jednostka ma o sobie, niż szersza wiedza na swój temat (T.Witkowski, 1998). "Nie można pojąć naszego <>, ponieważ my sami nim jesteśmy, podobnie jak jedna ręka nie może pochwycić siebie samej" (P.Majewicz, 2002, str. 31).
Obraz własnej osoby jest jednym z czynników mającym ogromny wpływ na nasze zachowanie, stanowi ważny mechanizm regulacyjny. Od niego w dużej mierze zależy sposób reagowania na zadania, jakie stoją przed jednostką, określa to, czego człowiek jest gotów się podjąć, a czego odmówić, na co się zdecyduje, a czego się będzie obawiał, jak będzie zachowywała się po osiągnięciu sukcesu, a jak w sytuacji porażki (R.Kościelak, 1989).

Od tego jak człowiek ocenia siebie zależą także jego stosunki z innymi ludźmi, sposób funkcjonowania w różnych rolach społecznych. Ocena siebie stanowi wewnętrzna podstawę dla działań jednostki, odbieranych przez nią informacji, zdobywanychnowych doświadczeń (A.Pielecki, 1994).

Osoby niepełnosprawne intelektualnie, podobnie jak wszyscy, poznając otaczającą rzeczywistość, tworzą określony jej obraz, a także budują pewien zasób doświadczeń związanych z własną osobą. Informacje te w ciągu życia są gromadzone, organizowane, porządkowane, także w trakcie całego rozwoju formują indywidualny system poglądów dotyczących ich samych. Podstawą wiedzy są opinie osób znaczących oraz kontakty interpersonalne z rówieśnikami. Występują oni jako realny punkt odniesienia w procesie poznawania otoczenia i samego siebie (Z.Janiszewska-Nieścioruk, 2000). Dzięki nim możliwe jest dokonywanie porównań społecznych. Sądy na temat swojej osoby będą, więc w ogromnym stopniu zależeć od środowiska, od stosunku rodziców do dziecka z niepełnosprawnością, od jego doświadczeń społecznych i wielu innych okoliczności (W.Pilecka, 2001).